Sữa như thế nào là thật?
Sữa nguyên chất chỉ có ở các loài động vật có vú tiết ra để làm thức ăn nuôi con của chúng. Có hơn 4000 loài tiết sữa nuôi con nhưng sữa các loài không giống nhau. Con người dùng sữa bò để uống, tách béo ra làm thành sữa gầy, tách nước thành sữa bột để bảo quản lâu hơn. Cũng từ sữa nguyên chất, sữa bột, người ta còn chế biến ra nhiều loại sữa uống và sữa bột có mùi vị, cấu trúc và cảm quan khác nhau thường được gọi chung là sản phẩm sữa.
Các sản phẩm sữa trên thị trường thường có thành phần chính là sữa bột, được bổ sung các thành phần thực phẩm khác (là một trong những thành phần của sữa hoặc không phải sữa) tuỳ theo mục đích sử dụng. Chẳng hạn sữa cho trẻ sơ sinh phải có thành phần dinh dưỡng giống với sữa mẹ; sữa cho người bệnh cần có năng lượng cao và đủ các chất dinh dưỡng thiết yếu, sữa cho bà mẹ,…. Một sữa tốt, ngoài thành phần dinh dưỡng phù hợp còn phải hợp khẩu vị người dùng và mang tính tiện dụng nữa.
Một sản phẩm được gọi là sữa thật khi có thành phần nguyên liệu chính là sữa, các thành phần nguyên liệu bổ sung, thành phần dinh dưỡng, cách sử dụng, thời hạn bảo quản, đối tượng sử dụng và nơi sản xuất,… được công bố một cách rõ ràng, chính xác trên bao bì. Và đương nhiên được các cơ quan chức năng nhà nước công nhận.
Bản thân sữa bột cho bé cũng được chế biến thành hai dạng. Dạng bột mịn (non-instant) dùng nhiều trong công nghiệp, khi pha vào nước khó tan hơn và dễ bị vón cục. Dạng hạt xốp (instant), dễ tan hơn, ứng dụng để sản xuất các sản phẩm dạng bột yêu cầu tan nhanh khi pha uống. Trên dây chuyền chế biến, sữa dạng hạt xốp được sản xuất từ sữa dạng bột mịn nên về chất lượng và thành phần dinh dưỡng của hai dạng này là tương đương, nhưng chi phí sản xuất loại thứ hai đắt hơn do có thêm công đoạn tạo hạt (agglomeration). Thành phần chính của sữa bột bao gồm: chất đạm sữa, béo sữa, đường sữa và một số vitamin, khoáng chất với hàm lượng ít hơn.
Thành phần chính của sữa bột thật như thế nào: chất đạm sữa, chất béo sữa và đường sữa (lactose) chứ không có đường kính (sucrose) hay maltodextrin. Các thành phần này thường dao động theo mùa và theo vùng nuôi bò. Trong các thành phần chiếm tỷ lệ nhỏ như các chất khoáng, vitamin thì canxi được nhắc đến nhiều hơn cả.
1. Quan sát bên ngoài hộp sữa khi mua
- Trên hộp thiếc hoặc hộp giấy đều có mã vạch, kiểm tra mã vạch sản phẩm (của Pháp là 35, Đức là 40, Hà Lan là 87).
- Mỗi sản phẩm đều có hạn sử dụng, nên xem kỹ mẹ nhé, sữa thật có hạn sử dụng được dập nổi.
- Đối với các sản phẩm sữa nhập khẩu từ nước ngoài, hãy kiểm tra tem phụ và hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt từ nhà phân phối.
- Mẹ cần chọn những loại sữa uy tín trên thị trường. Kiểm tra thông tin nhà sản xuất và cân nhắc lựa chọn những nhà sản xuất có bề dày lịch sử và được các bà mẹ tin dùng như Abbott, XO, Morinaga, Wakodo, Meiji, I Am Mother, Mead Johnson, Vinamilk… Tuy nhiên, các nhãn hiệu càng nổi tiếng thì càng có nguy cơ bị làm giả, vì thế khi mua mẹ cần cân nhắc xem kỹ để chọn mua hàng chính hãng.
- Lưu ý mua sản phẩm còn trong (xa) hạn sử dụng, bao bì nguyên vẹn, hộp không méo mó…, và có tem nhãn bảo đảm của cục kiểm dịch vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Ngoài ra, cha mẹ cũng nên tỉnh táo chọn sữa cho con với những tiêu chí dành riêng cho bé nhà mình (bé sinh non, béo phì, tiêu chảy…).
2. Quan sát sữa bột bên trong và pha thử
Đối với những mẹ chưa có nhiều kinh nghiệm mua sữa thì việc kiểm tra lần nữa chất lượng bột sữa bên trong cũng là bước cực kỳ quan trọng để biết sữa vừa mua là hàng thật, hàng kém chất lượng hay hàng giả:
- Kiểm tra bằng mắt: Loại ngon thì có màu vàng nhạt. Các loại có màu vàng cháy, xam xám thì không ngon. Sữa bột giả thì vón cục, màu không tự nhiên.
- Kiểm tra bằng mũi: Sữa bột bình thường có mùi sữa thơm mát. Nếu ngửi thấy có mùi ngai ngái, chua, tanh là loại đã biến chất.
- Kiểm tra bằng tay: Sữa bột bình thường thì sờ vào thấy mềm mịn; nếu bị ẩm sẽ vón cục, vón hòn lại, nhưng còn chưa bị biến mùi biến màu, ấn tay vào tan ra ngay thì cần phải giải quyết nhanh. Nếu như sữa đã biến màu thành vàng khè và có mùi lạ thì phải bỏ đi ngay.
- Kiểm tra bằng cách pha thử: Lấy nước sôi và hoà sữa bột vào, và để yên trong khoảng 5-7 phút, nếu nước và sữa không hoà tan nhau thì chứng tỏ sữa đã hoặc biến chất hết hạn sử dụng hoặc sữa làm từ nguyên liệu kém chất lượng.
- Pha thử với nước nguội: Cho một muỗng sữa bột vào nước sôi để nguội, sữa thật thì cần phải khuấy lên mới tan, còn sữa giả sẽ tan rất nhanh hoặc lắng xuống khi chưa khuấy. Trong nước nóng, sữa bột thật thì nổi lửng lơ và kết hạt ngậm nước, còn sữa giả thì tan rất nhanh, không có màu sắc tự nhiên của sữa.
- Nếm thử: Cho một ít sữa bột vào trong miệng thử, nếu cảm thấy sữa mịn và dính dính nơi đầu lưỡi và vòm ngạc, tan rất chậm thì là sữa thật. Sữa giả thì hạt to, thô, nhiều chua, chóng tan, không có mùi đặc trưng của sữa bột, hoặc có nhưng nhạt.
3. Cách an toàn nhất là mua hàng chính hãng
Mỗi loại sữa ngoại khi nhập khẩu vào Việt Nam đều có 1 công ty phân phối chính thức. Vì thế, cách tốt nhất và an toàn khi chọn sữa cho con là nên mua hàng chính hãng. Hiện nay, không ít các bà mẹ thích mua hàng xách tay tại các cửa hàng bán lẻ hoặc những cá nhân bán hàng online trên mạng. Với xu hướng chuộng hàng ngoại, nhiều người đã mắc bẫy của những người kiếm lợi từ sữa giả, sữa kém chất lượng nhưng bán với giá cao.
Bên cạnh xu hướng bán hàng online đang nở rộ, nếu mẹ có thói quen mua sữa trực tuyến, nên chọn các công ty có cam kết chỉ bán sữa chính hãng của các nhà phân phối tại Việt Nam. Ngoài ra, việc chọn sữa nội, sản xuất tại Việt Nam cũng là giải pháp an toàn cho sức khỏe.
Kinh nghiệm nhận biết sữa thật sữa giả của chuyên gia
Theo PGS.TS Nguyễn Công Khẩn, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng để phân biệt chất lượng sữa tốt-kém, các mẹ có thể căn cứ theo những điểm sau:
- Sữa bột ngon khi mở nắp ra sẽ tỏa mùi thơm mát dễ chịu, bột sữa mềm mịn và có màu vàng nhạt. Sữa bột kém chất lượng sẽ không thể có được những điều này, có thể là mùi hương không dễ chịu, bột bị vón cục và có màu lạ.
- Nếu muốn kiểm tra kỹ hơn thì có thể áp dụng một trong các cách sau: Cho một thìa sữa bột ra cốc và đổ nước nguội vào. Sữa bột kém chất lượng hoặc giả sẽ lắng ngay xuống đáy và tan nhanh dù chưa hề khuấy. Trong khi đó, sữa bột tốt sẽ nổi lơ lửng, không tan nếu chưa khuấy lên. Tương tự, khi đổ nước sôi vào cốc có sữa bột, sữa bột giả hoặc kém chất lượng sẽ tan ngay và không còn màu sắc tự nhiên của sữa. Sữa bột tốt sẽ nổi lơ lửng và vón lại nếu chưa khuấy lên.
.jpg)
4. Cách nhận biết sữa bột giả từ bên ngoài
Kiểm tra mã vạch sản phẩm: Của Pháp là 35, Đức là 40, Hà Lan là 87.
Hạn sử dụng, sữa thật sẽ có hạn sử dụng được dập nổi
Dòng sữa nhập khẩu từ nước ngoài, nên kiểm tra tem phụ và hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt từ nhà phân phối.
Theo như cách nhận biết sữa bột thật và giả chuẩn nhất, các bạn nên chọn những dòng sữa có uy tín trên thị trường, có bề dày lịch sử như: Abbott, XO, Wakodo, Meiji, I Am Mother, Vinamik…Tuy nhiên, càng những hãng sữa uy tín thì càng dễ bị làm giả, do đó các bạn nên kiểm tra kĩ trước khi mua.